Diş macunsuz diş temizliği sağlanabilir mi?

"Diş macunu kullanmadan diş temizliği yapılır mı?", "Çilek, zerdeçal, karbonat ile dişleri fırçalamak doğru mu?", "Diş macunlarının içeriğinde zararlı maddeler var mı?" diş temizliği hakkında halk arasında dolaşan bilgileri konunun uzmanına sorduk! Bu yazı Dt. Hatice Kübra Yılmaz'dan aldığımız yanıtlar...








Diş çürüklerinin ana sebebinin mikrobiyal dental plak olduğunu belirten Medical Park Göztepe Hastane Kompleksi Ağız ve Diş Sağlığı Kliniği’nden Dt. Hatice Kübra Yılmaz, “Dişlerin etkin temizlenmemesi sonucunda, diş ve diş eti birleşiminde yoğun plak birikebilir. Bu plak temizlenmezse diş çürükleri başlar ve diş eti hastalıkları oluşur. Günde en az iki kez diş macunuyla fırçalama yapmak gerekir” dedi. Dişlerimizi temizlemek için mutlaka bir diş fırçası gerekli olduğunu parmakla veya ağız çalkalamayla bakteri plağının temizlenemeyeceğini söyleyen Dt. Hatice Kübra Yılmaz, diş temizliği hakkında merak edilen soruları yanıtladı.

Etkin diş temizliği nasıl olmalı?

Diş çürüklerinin ana sebebi mikrobiyal dental plaktır. Dişlerin etkin temizlenmemesi sonucunda, diş ve diş eti birleşiminde yoğun olarak birikir. Bu plak temizlenmezse diş çürükleri başlar ve diş eti hastalıkları oluşur. Dişleri temizlemek içinse mutlaka bir diş fırçası gereklidir, parmakla veya ağız çalkalamayla bakteri plağı temizlenemez. Dişler, günde en az iki kere sabah ve akşam yatmadan önce olmak üzere mutlaka fırçalanmalıdır. Her yemekten sonra da fırçalanamıyorsa bile ağız bol su ile çalkalanmalıdır. Böylelikle yiyecek artıkları diş yüzeylerinden uzaklaştırılıp bakteri plağı oluşumu engellenebilir. Diş macunu fırça başı boyunca uygulanmamalıdır. Yetişkinler için nohut büyüklüğü kadar macun yeterlidir.

Diş macunsuz diş temizliği sağlanabilir mi?

Diş macunları; temizleyici ve ferahlatıcı etkileriyle ağız bakımını sağlarlar. İçeriklerinde mekanik temizlemeyi sağlayan partiküller ve çürük oluşumunu engelleyici birtakım kimyasallar barındırırlar. Dolayısıyla diş macunsuz bir diş fırçalama, etkin bir fırçalama olmayacaktır. Günde en az iki kez diş macunuyla fırçalama yapmak gerekir. Florür Flor insan vücudu için önemli elementlerden biridir. Çürük önleyici özelliği ve dişleri güçlendirici yapısından dolayı çok uzun yıllardır Avrupa, Amerika ve birçok gelişmiş ülkede kullanılmaktadır. Diş macunlarının hemen hepsinde bulunan florür hem ağızda çürük yapıcı bakterilerle savaşır hem de diş minesini onarmaya ve güçlendirmeye yardımcı olur. Aynı zamanda başlangıç çürüklerini de durdurur. Yapılan araştırmalar, doğru ve etkin bir şekilde kullanılan florürün çürük oluşumunu geciktirmede ve çürük kontrolünde oldukça etkili ve güvenli bir yöntem olduğunu ortaya koymuştur. Çocuklarda da dişlerin yeterli miktarda florürlü diş macunlarıyla fırçalanması, koruyucu uygulamalarla beraber düzenli diş hekimi kontrolü yapılırsa diş çürüğü büyük oranda engellenmektedir.
Florür zararlı mıdır?

İnternette dolaşan bazı haberlerde, diş macunlarının içeriğinde zararlı maddeler olduğuyla alakalı içerikler vardır. Her kimyasal maddede olduğu gibi macunlarında da tat vericiler gibi yutulduğunda zararlı olabilecek içerikler olabilir. Burada dikkat edilmesi gereken konu, diş macununu olabildiğince az kullanmak, yutmamaya dikkat etmek, diş macunu reklamlarında olduğu gibi fırçayı boylu boyunca doldurmamaktır. Küçük çocuklar diş macununu yutma ve tükürmeyi kontrol edemeyebilirler, bu yüzden 5-6 yaşına kadar çocuk diş macunlarının ebeveyn kontrolünde kullanılması önerilmektedir. Florürün çok zararlı ve tehlikeli olduğuna dair söylentiler bilimsel kanıtlara dayalı değildir. Burada önemli nokta florürün veriliş şekli ve dozudur. Florürün insan vücudu için tehlikeli hale gelmesi için çok yüksek dozlarda ve sık alınması gerekir. Tüm dünyada yetişkin diş macunlarındaki florür oranları yaklaşık 1450 ppm’dir. Yine dünyada diş hekimlerinin görüş birliğine vardığı, aynı zamanda Türk Pedodonti Derneği’nin de önerdiği çocuk diş macunlarındaki en düşük florür konsantrasyonu 1000 ppm’dir. Macunların içeriğindeki florür bileşikleri değişkenlik gösterebilir fakat konsantrasyonları aynıdır. Bu konsantrasyonlar diş çürüklerinin önlenmesinde etkili olduğu bilinen ve bilimsel araştırmalarla kanıtlanmış florür konsantrasyonudur. Belirtilen değerlerin altındaki florür konstantrasyonu veya florürsüz diş macunları diş çürüğünü önlemekte yetersiz kalmaktadır.

Karbonat, zerdeçal, çilek gibi ürünler diş temizliğinde etkili midir?

Toplum arasında diş macunun yerine geçtiğine inanılan karbonat, zerdeçal, muz kabuğu ve çilek gibi ürünlerin bilimsel olarak ağız hijyenini yeteri kadar sağladığı hakkında bir kanıt veya açıklama yoktur. Özellikle karbonatın diş minesini tehlikeli düzeyde aşındırdığı ve düzenli olarak kullanılabilecek bir malzeme olmadığı bilinmelidir. Topluma düşen görev ise; izlediği veya okuduğu haberlerin doğruluğunu sorgulaması ve hekim onayını almasıdır.